Op gezette tijden vasten
Het wint al een paar jaar aan populariteit. Niet of nauwelijks eten op vaste uren in de dag, of een of meerdere dagen in de week. Er zijn verschillende vormen van het intermittent of alternating fasting, zoals het in het Engels wordt genoemd.
Een periode lang niet eten is, al dan niet vrijwillig, is al zo oud als de mensheid. Veel religie’s hebben onthouding als traditie. Vanwaar dan die hernieuwde aandacht voor vasten?
BBC documentaire
Het begon waarschijnlijk met de BBC-documentaire uit 2012 ‘Eat, Fast and Live Longer’, met arts en journalist Michael Mosley in de hoofdrol.
Via een 101 jaar oude man die de Londense marathon loopt en aangeeft heel weinig te eten, komt Mosley in de wereld van vasten en caloriebeperking. We zien verschillende mensen die met vaste frequenties vasten en een reeks van vooraanstaande medisch deskundigen op dit gebied.
Ook Mosley zelf laat in deze documentaire bij zichzelf enkele belangrijk waarden meten, zoals glucose, cholesterol en lichaamsvet. Die blijken allemaal flink hoger dan wenselijk, waardoor hij, ook als arts, groter risico loopt op verschillende welvaartsziekten en een vroegtijdige dood. Al snel blijkt hoe periodiek vasten tot enorme gezondheidswinst leidt; Mosley’s te hoge waarden en overgewicht verdwijnen als sneeuw voor de zon.
Toename gezondheid
In 2014 liet nieuw onderzoek, verschenen in het Cell Stem Cell Magazine, zien dat je je immuunsysteem een enorme boost kunt geven door enkele dagen te vasten. Stamcellen blijken in verhoogd tempo nieuwe witte bloedcellen aan te maken, die infecties bestrijden. “Tijdens het vasten wordt het hele immuunsysteem als het ware opnieuw opgebouwd, waarbij het lichaam oude en beschadigde delen daarvan verwijdert.” aldus professor Valter Longo van de University of Southern California.
Men ontdekte dat vasten leidt tot de afname van de waarden van IGF-1, een groeihormoon dat het risico op kanker en tumorgroei vergroot. Ook de negatieve effecten van chemotherapie bleken aanzienlijk te worden gereduceerd door tevoren enkele dagen te vasten. En men zag dat mensen die vasten minder PKA in hun bloed hebben, een enzym dat is gelinkt aan veroudering.
Mark Mattson, professor neurowetenschappen aan de Johns Hopkins University en vooraanstaand onderzoeker in neuro-degeneratieve ziekten, toonde tevens aan dat het met intervallen vasten het risico op de ziekte van Parkinson en Alzheimer aanmerkelijk afneemt. Vasten is ook goed voor het brein, verbetert cognitieve functies, verbetert zenuwaanleg, versterkt stressbestendigheid en vermindert ontstekingen.
Is vasten het panacee?
Vasten lijkt de moeite meer dan waard, zowel voor een goed lichaamsgewicht als vanwege andere aanzienlijke gezondheidsvoordelen. Tegelijkertijd is het geen vrijbrief om daarbuiten maar alles in je mond te steken. Ook als je geregeld vast, blijft een gezond voedingspatroon, naast andere gezonde gedragingen, cruciaal.
De BBC documentaire is vooralsnog te zien op Vimeo. En Mosley verwerkte de bevindingen uit deze documentaire in een boek: ‘The Fast Diet’ (‘Het Vastendieet’).
Marc van Dam
